Binnenkort mogen we weer stemmen voor de Provinciale Staten en het Waterschap. De opkomst bij deze verkiezingen is doorgaans lager dan bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer; in 2019 respectievelijk 56% en 51% voor de Provinciale Staten en het Waterschap versus bijna 79% in 2021 voor de Tweede Kamer. Volgens de Maatschappelijke Barometer van marktonderzoeksbureau Ipsos leven de komende verkiezingen niet erg onder de Nederlanders en dat geldt met name voor de verkiezing van het algemeen bestuur van het Waterschap. Ik moet bekennen dat ik altijd wel ging stemmen, maar dat ik er weinig vanaf wist. En dat is jammer: de bovengenoemde volksvertegenwoordigers nemen belangrijke beslissingen, daarom in het kort meer hierover. .
Provinciale Staten
De provincie is een bestuurslaag tussen het Rijk en de gemeenten. Per provincie worden er door de stemgerechtigden tussen de 39 en 55 Statenleden gekozen, afhankelijk van het inwonertal van de desbetreffende provincie. Deze statenleden kiezen de gedeputeerden, welke zitting hebben in het dagelijks bestuur van de provincie: de Gedeputeerde Staten. De commissaris van de Koning is de voorzitter, deze wordt benoemd door de regering. De Provinciale Staten bepalen het beleid van de provincie op belangrijke punten. Zij beslissen bijvoorbeeld mee over de aanleg van woonwijken, bedrijventerreinen, wegen, fietspaden, windmolens, het lokale openbaar vervoer, natuurgebieden en het verlenen milieuvergunningen voor bedrijven. Ze stimuleren en financieren duurzame energie en houden ook toezicht op gemeenten en waterschappen.
In de praktijk
Om duidelijk te maken waar de provincie zich in de praktijk mee bezig houdt, volgen hieronder een paar uiteenlopende, doch concrete voorbeelden.
- In Zuid-Holland is in 2022 het Werkprogramma Eitwittransitie van start gegaan, waarbij de provincie zich inzet voor de versnelling van de eiwittransitie. Het gaat hierbij om de transitie van dierlijke eiwitten naar de productie en het gebruik van alternatieve eiwitten zoals plantaardige eiwitten en eiwitten afkomstig van insecten. Dit werkprogramma is een onderdeel van het uitvoeringsprogramma Economie: hierin werkt de provincie aan de transitie naar een duurzame en digitale economie met het oog op brede welvaart.
- De provincie Friesland wil de beschikbaarheid van waterstof vergroten, zodat bedrijven meer gebruik kunnen maken van groene waterstof als energiebron.
- 25 Veehouderijen tekenden een contract met de provincie Limburg om hun bedrijf op te kopen om zodoende ruimte vrij te maken voor natuurherstel en economische ontwikkelingen. De provincie ontving hiervoor geld van het Rijk.
Nog een rede om te gaan stemmen
Door te stemmen op de Provinciale Staten stem je indirect op wie er in de Eerste Kamer komt. De leden van de Eerste Kamer worden namelijk gekozen door de leden van de Provinciale Staten. De Eerste Kamer heeft als taak het controleren van de Tweede Kamer en kan wetten die de Tweede Kamer wil doorvoeren afkeuren.
Het Waterschap
Op 15 maart zijn er ook verkiezingen voor de leden van het algemeen bestuur van het Waterschap. Er zijn 21 waterschappen in Nederland, die elk een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur hebben, voorgezeten door een dijkgraaf of watergraaf. Het algemeen bestuur bepaalt het beleid van et waterschap en controleert het dagelijks bestuur. Dit algemene bestuur bestaat voor een deel uit inwoners van het waterschap, die om de vier jaar worden gekozen via verkiezingen. Het andere deel wordt niet gekozen via de verkiezingen. Dit zijn zogenaamde geborgde zetels voor de vertegenwoordigers van boeren en natuurbelangen. De hierboven genoemde dijkgraaf wordt door de regering benoemd voor een periode van 6 jaar.
Wat doet het waterschap?
Het waterschap houdt zich bezig met:
- Het beheer van dijken en sluizen om Nederland te beschermen tegen overstromingen.
- Het zuiveren van afvalwater. We spoelen elke dag per persoon zo’n 35 liter water door de wc of het afvoerputje. Maar niet alleen water: vochtige doekjes, frituurvet, medicijnresten en onzichtbare microplastics komen in het riool terecht.
- Zorgen voor voldoende water, bijvoorbeeld door water op te slaan bij droogte en water weg te pompen als het veel regent.
- Schoon en gezond water voor mens, plant en dier in sloten, rivieren en beken.
De afgelopen jaren hebben we vaker heel droge periodes meegemaakt, net als periodes met veel water, met alle gevolgen van dien: droge akkers, overstromingen, droge dijken die gaan scheuren. Maar ook andere problemen, zoals te zout water in West-Nederland en de invasieve rivierkreeft, komen op het bord van het waterschap terecht.
En wat doe jij?
Genoeg redenen om jouw stem te laten horen. Twijfel je nog welk vakje je rood gaat maken? Vul dan het kieskompas in.
Geraadpleegde bronnen:
www.ipsos.com
www.verkiezingsuitslagen.nl/verkiezingen/index
www.rijksoverheid.nl –
www.zuid-holland.nl
www.fryslan.fr – www.limburg.nl
www.waterschappen.nl
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/waterschappen/bestuur-van-een-waterschap
www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verkiezingen/vraag-en-antwoord/waterschapsverkiezingen